Geestesmoeders GeuzeGroen over hun langgekoesterde droom in de polder
Door de bomen het bos zien
Tekst: Nieske van der Voort
Ze laten zich niet uit het veld slaan door alle vertragende procedures sinds hun idee een voedselbos te beginnen in de Nieuwe Driemanspolder. Klaartje en Astrid strijden dapper door voor voedselbuurtbos GeuzeGroen. Maar voor beiden geldt: “Alleen had ik het allang opgegeven”.
Als ze zichzelf per se moeten profileren, is Klaartje meer degene met de grote ideeën en Astrid die van de praktische actie. En de een had het niet zonder de ander gekund, benadrukken ze allebei. Sterker nog: “Zij dwong mij ertoe”, lacht Klaartje, in het dagelijkse leven onderzoeksjournalist op het gebied van duurzaamheid, wanneer ze vertelt hoe ‘ene Astrid’ haar vijf jaar geleden via een voedselbossenforum benaderde.
Niet dat ze dat erg vond. Klaartje was als student al druk bezig met milieubeheer en agroforestry. Tijdens een afstudeerproject raakte zij geïnspireerd door vrouwen in Namibië, die inkomen vergaren met in het wild groeiende fruit- en notenbomen. “Het heet daar geen voedselbos, maar de natuur wordt wel gebruikt als gemeenschappelijke provisiekast. Dat voelde als vrijheid. In Nederland zijn we zo afhankelijk van de supermarkt, dus dat leek me voor hier ook wel wat”.
Getekend door Marianne Bouma
“Het ging me tegenstaan dat er zo veel tegen de natuur in wordt gewerkt. Ik wilde juist zo graag méé met de natuur”
Getekend door Marianne Bouma
Medestrijdster Astrid kreeg de natuur een vijftal jaren terug pas goed op haar heupen. “Toen ik door mijn werk in de reisbranche veel natuurgebieden verwoest zag worden, wilde ik iets doen en begon aan een studie landschapsarchitectuur. Maar die ging me tegenstaan, omdat er veel tegen de natuur in wordt gewerkt. Ik wilde juist zo graag méé met de natuur.
Ze brak de studie af, begon aan een jaarcursus permacultuur en kreeg het idee een voedselbos aan te leggen. “Gewoon ergens in de buurt. Ik had gelezen dat de Nieuwe Driemanspolder heringericht werd. Dat leek me wel een geschikte plek. Uit een lijst met in voedselbossen geïnteresseerden heb ik gewoon iedereen in de omgeving Zoetermeer een mail gestuurd”.
Pitbull
Klaartje: “Ik had nog nooit van de Nieuwe Driemanspolder gehoord, maar het klonk interessant. Astrid bleek ontzettend proactief en vond dat we gelijk moesten informeren bij het gemeenteloket. Zo is het balletje gaan rollen. Zonder haar was ik er niet aan begonnen. Maar nu ik er eenmaal in zit, bijt ik me als een pitbull vast”.
“Als je van tevoren weet wat je allemaal moet regelen, begin je er niet aan”
En dat is maar goed ook, want zo’n voedselbos beginnen blijkt allemaal zo makkelijk nog niet. “Je moet heel naïef durven zijn om dit soort burgerinitiatieven te starten”, denkt Klaartje. “Want als je van tevoren bedenkt wat voor woud aan regels er is en wat je allemaal moet regelen, begin je er niet aan”. Zo moesten de twee keer op keer allerlei technische tekeningen leveren, wat tienduizenden euro’s kostte. Gelukkig had een adviseur via de gemeente ze al voorgesteld aan de KNHM, die hen hielp dat te financieren. “Zonder onze achtergrondkennis en netwerk was dit niet gelukt”.
Weggelachen hippie
Maar behalve dat, hebben ze ook het tij mee, merken ze beiden. Astrid: “In die vijf jaar dat wij nu bezig zijn met GeuzeGroen, zijn steeds meer mensen gaan begrijpen dat een voedselbos meer is dan een rommelige stapel onkruid. Klaartje: “Ja, de tijd dat ik alleen maar wordt weggelachen als hippie is wel voorbij. Dat is echt aan het kenteren. Zelfs in de grijze pakken omgevingen waarin ik soms werk”.
Maar het mag nog wel iets meer kenteren, vinden ze. Astrids grootste droom is om nog veel meer mensen het licht te laten zien. “Ik kan niet wachten tot we eindelijk de eerste boompjes in de grond kunnen zetten. Ik wil mensen verwonderen, ze laten zien dat er zoveel kan en dat al die regeltjes hoe je fruit en groenten moet verbouwen helemaal niet nodig zijn als je de goede combinaties neerzet of dat je geen mest nodig hebt als je de grond bedekt houdt”.
Kennis recyclen
Het sociale aspect van het bos is voor Klaartje misschien nog een grótere drijfveer. “Er zijn al die verschillende culturen en die hebben allemaal andere gebruiken en kennis op plantengebied, wat langzaam aan het verdwijnen is door de verstedelijking. Het lijkt me mooi om oude kennis te recyclen en bij jongere generaties te brengen”. Ze herinnert zich een ontmoeting met een oudere Sinti vrouw die “echt alles, maar dan ook alles wist over walnoten. Als we een keer met zijn allen walnoten gaan rapen en er zit zo’n vrouw bij, dan hebben we echt jackpot”.