IJsbrand Feeke is één van de deelnemers aan de prijsvraag over de naamgeving van het nieuwe voedselbuurtbos en heeft met zijn inzending een eervolle vermelding verdiend. Hij schreef bij de door hem voorgestelde naam DE GROENE VERBINDING een uitgebreide toelichting, die hierna volgt.
Naamgeving voedselbos Nieuwe Driemanspolder
Historie
Tussen Delftse Wallen, Voorweg, de Stompwijkse Vaart en de Landscheidingsdijk lag een 1000 ha groot gebied waar eeuwenlang turf weggehaald werd. Rond 1650 gaf het gebied daardoor de aanblik van een waterplas met wat smalle evenwijdige ribben land en een weg door het veen daar boven uit stekend. In 1668 durfde een aantal mensen het aan om het gebied droog te maken. Zij vroegen octrooi aan bij de Staten van Holland en motiveerden hun verzoek met een beschrijving van de desolate staat van het verturfde land, het ontstaan van meren en het gevaar voor omliggende dijken en wegen. Zij wilden er weer vruchtbaar land van maken. De heren kregen toestemming mits in drie jaren voltooid. 24 investeerders, regenten van omliggende gemeenten, participeerden in het project. Uit hun midden kozen ze een directie van 3 man. De droogmaking kreeg de naam DRIEMANSPOLDER. De droogmaking gebeurde met 2 molengangen. Een gang van 3 en een van 4 molens werden aan de westzijde van de polder geplaatst. Hoewel motorgemalen hun werk hebben overgenomen zijn drie molens bewaard gebleven, de 3 molens van Wilsveen. Zij kunnen in tijd van nood nog steeds inspringen als reserve. Naar verluidt kreeg het huidige gebied, na bebouwing van het overgrote deel van de Driemanspolder, door een waterloopkundige verbinding met De Nieuwe Polder, de naam NIEUWE DRIEMANSPOLDER, 400 ha groot en nu bestemd voor waterberging, natuur en recreatie.
Dwars door het oorspronkelijke veengebied, de wildernis genoemd, liep ten tijde van de turfwinning van de Delfse Wallen tot Wilsveen een weg met circa 50 behuizingen en parallel aan die weg een wetering, een vaarweg voor de turfschippers, maar ook een schakel in de vaarroute naar Den Haag. De behuizingen waren waarschijnlijk van turfboeren en turfstekers. Beweerd wordt dat ook de “turfbaron” van Zoetermeer aan deze weg woonachtig was. Door de vervening en de latere droogmaking is de toch al in desolate toestand verkerende weg inclusief de behuizingen en de naastgelegen wetering verdwenen. De restanten, inclusief de nog onder de weg liggende veenlaag is op last van de Staten van Holland verwijderd.
Zoals op de oude kaart van 1500 (zie afbeelding) is de bedoelde weg door het veen aangeduid als Die Groene Wech. Die naam heeft waarschijnlijk te maken met het groene gebied met voornamelijk plantenresten, wat veen eigenlijk is, maar ook met biezen, hoefblad, heermoes, zegge, riet en veenmos.
Die Groene Wech liep ook door het voor het voedselbos beoogde gebied. De naam Groene Weg roept associaties op met een voedselbos. Een weg die idealiter leidt naar een groene, duurzame en milieuvriendelijke samenleving met verbindende elementen tussen mens en natuur en mensen onderling.
Reden waarom ik voorstel het voedselbos ter keuze de naam DE GROENE WECH, of voedselbos GROENE WECH of eenvoudigweg voedselbos DE GROENE WEGH, de naamsaanduiding op latere kaarten. DE GROENE WECH was één van de langste wegen in Zoetermeer. Ook voor realisatie van het voedselbos is nog een lange weg te gaan vóór dat de doelstelling is bereikt, maar dan vooral een “groene weg”.
Optie 2
De GROENE WECH was zoals hierboven omschreven, een verbindingsweg van af Wilsveen, nabij de kapel van Wilsveen, tot Zoetermeer, Delftse Wallen op enige afstand van de oude kerk. De teloorgang van die historische verbindingsweg door het veen en de droogmaking van de Driemanspolder betekende in feite ook de ontbinding van de samenhang tussen het oude en nieuwe land. Het voedselbos echter vertoont na realisatie kenmerken van het oude veenlandschap met een verwilderde vegetatie. Je zou kunnen zeggen: met de komst van het voedselbos wordt de verbinding tussen nieuw en oud land ten dele hersteld in die zin dat het landschap van het voedselbos doet denken aan de vroegere wildernis in dit gebied, zij het in gecultiveerde vorm. Voorts bevat het voedselbos verbindende elementen tussen mens en natuur en mensen onderling.
Reden waarom ik voorstel als optie 2 te kiezen voor de naamgeving van het voedselbos: DE VERBINDING.
Optie 3
Om de betekenis van de historische GROENE WEGH door het (ons) gebied zowel letterlijk als figuurlijk nog meer tot uiting te laten komen in de naamgeving van het voedselbos en het voedselbos pretendeert verbindende elementen te borgen zoals de verbinding tussen mens en natuur en tussen mensen onderling over kennis van de gewassen, voedselbereiding en de buurt is misschien nog beter: voedselbos DE GROENE VERBINDING.
Kies maar. Mijn voorkeur gaat uit naar optie 3.
IJsbrand Feeke